‘Investeren in betere fietsinfrastructuur is bittere noodzaak’

Wouter Wagemakers van de Amersfoortse Fietsersbond:

‘Investeren in betere fietsinfrastructuur is bittere noodzaak’

AMERSFOORT – Wouter Wagemakers (52) is een echte fietsfanaat. Al 24 jaar is hij bestuurlijk actief bij de Fietsersbond en zet hij zich in om het fietsen in Amersfoort te verbeteren. Wouter is ook zelf een actief fietser en fietst twee keer per week naar zijn werk in Utrecht. Hij denkt dat het fietsen in Amersfoort in de toekomst alleen maar verder zal groeien en dat het belangrijk is de infrastructuur daarop aan te passen. 

Door John Spijkerman

De Fietsersbond in Amersfoort telt ongeveer 500 leden, waarvan er acht actief zijn als bestuurslid, waaronder Wouter Wagemakers. De actieve leden vertegenwoordigen de Fietsersbond in gesprekken met bijvoorbeeld de gemeente en de provincie. ,,Wat we proberen is het beleid in een zo vroeg mogelijk stadium te beïnvloeden. We willen meedenken op fietsgebied in contacten met overheden en mensen die onderzoek doen. Ik ben iemand van praktische, verkeerskundige oplossingen. Van met de gemeente praten over technische aspecten.’’ 

Amersfoortse fietsinfrastructuur

Dat de rotonde De Nieuwe Poort ter hoogte van het Eemplein op de schop moet, is voor Wagemakers geen verrassing. Toen de rotonde werd aangelegd, waarschuwde de Fietsersbond al dat deze niet berekend was op de enorme verkeersdruk. ,,Destijds zeiden we al dat je door er een normaal kruispunt van te maken, 30 miljoen gulden kon besparen. Met dat geld hadden we toen alle fietsvoorzieningen in Amersfoort kunnen aanpakken.’’ Dat de rotonde niet werkt, verbaast hem niet. ,,Je kunt aan een rotonde niets regelen. Iedereen heeft gelijke rechten op rotonde. Als je als automobilist een rij auto’s achter je hebt en er van beide kanten ook nog fietsers en brommertjes aankomen, dan is dat is lastig.  Als je er fietst, moet je oogcontact hebben met de automobilist. Je moet echt goed opletten.’’ 

Vaak wordt er ook wel geluisterd naar de input die de Fietsersbond levert. ,,We hebben meegedaan aan het participatietraject van de westelijke rondweg. Bij de start van het participatietraject voor de westelijke ontsluiting heeft de Fietsersbond zich tot doel gesteld goede fietsvoorzieningen in dit autoproject te realiseren en enkel te focussen op de fietsinfrastructuur en niet op zaken die de auto betreffen. We krijgen een fantastisch viaduct. Wij gaan als fietsers niet door een tunnel, maar er overheen.’’ Ook is een onduidelijke voorrangssituatie aangepakt op de Bloemendalsestraat, bij het fietspad vanuit Plantsoen Noord. ,,Daar gebeurden heel veel ongelukken met fietsers omdat je als fietser voorrang moet geven aan verkeer op Bloemendalsestraat. Mede door ons is nu aan een kant een voorrangsbord geplaatst en zijn haaientanden geplaatst.’’

Een ander gevaarlijk en onoverzichtelijk punt is de fietskruising ter hoogte van de Koppelpoort met het Smallepad. Fietsers die onder het spoorviaduct door de helling omhoog rijden richting binnenstad, moeten nu voorrang geven aan fietsers die op de T-kruising van rechts komen. ,,Maar het is onlogisch om midden in een klim te moeten stoppen terwijl de fietsers die van rechts naar beneden rijden, door mogen. De fietsers die omhoog fietsen, zouden voorrang moeten hebben,’’ vindt Wouter.

Fietscafé

Wouter heeft in Amersfoort ook een Fietscafé opgezet. ,,Over fietsen praten is leuk.’’, legt hij uit. Het Fietscafé bestaat al twee jaar, vindt plaats op verschillende locaties en wordt bijgewoond door fietsliefhebbers uit Amersfoort die zich vrijwillige of professioneel bezighouden met fietsbeleid, fietsbouw, fietsreparatie, fietsverkoop, fietsreizen, vervoer op de fiets, fietsverhuur, fietspromotie, organiseren van fietstochten, fietsles, fietscoaching, fietsveiligheid, etc.. ,,Het is een community. Het zijn een beetje de fanatieke fietsers. We hebben nu zes bijeenkomsten gehad met een programma van een uur en met pitches van de deelnemers.

We hebben bijvoorbeeld een keer een vrachtfietsencafé gehouden en daarvoor sprekers uitgenodigd zoals een fietskoerier uit Amersfoort en een fabrikant van cargo bikes. Ook hebben we gastsprekers gehad die iets vertelden over het gemeentelijk en provinciaal fietsbeleid.’’ Op de planning staat een bijeenkomst over mountainbiken in de regio. In de gemeente Utrechtse Heuvelrug zijn nu vaste mountainbikepaden aangelegd die een groot succes blijken te zijn. Die worden onderhouden door de mountainbikers zelf. Aan zo’n ‘succesverhaal’ wil Wagemakers graag aandacht besteden in het Fietscafé. ,,Maar daarnaast is het ook leuk ouwehoeren en contacten leggen.’’

Woon- werkverkeer

Wouter zou zelf een uitstekend voorbeeld zijn in de Goedopweg-campagne om meer mensen op de fiets naar hun werk te laten gaan. Minimaal twee keer per week fietst Wagemakers vanuit Amersfoort naar zijn werkplek in Utrecht. Op de andere dagen die hij werkt, gaat hij met de trein en neemt hij zijn vouwfiets mee. ,,Ik heb het fietsen nodig voor m’n ontspanning: de stress eruit fietsen. Dat werkt voor mij en je kunt best goede ideeën krijgen op de fiets.’’ Daarnaast doet hij het voor zijn conditie. ,,Dan hoef ik niet meer per se in het weekend te fietsen.’’ Het moment dat hij op de fiets stapt, stemt Wagemakers af op de drukte op het fietspad. ,,Om schoolgaande kinderen te vermijden, vertrekt hij bijvoorbeeld een kwartier eerder. Hij let ook op het weerbericht. ,,Ik fiets niet naar Utrecht als het vriest of als het op de heenweg al regent.’’

Fietsen overstijgt de gemeentegrenzen van Amersfoort. Wagemakers constateert dat er gelukkig  onderling meer wordt overlegd. ,,De provincie probeert dat meer te combineren. Je hebt ook het Utrechts Fietsoverleg (UFO), leden van verschillende afdelingen van de Fietsersbond in de provincie. Op Facebook heb ik de groep F28 aangemaakt, naar analogie van de A28.’’ De drukte op het fietspad is een punt van zorg voor Wagemakers. Op de autoweg rijdt iedereen dezelfde snelheid. Op het fietspad varieert die snelheid van 5 tot 40 kilometer. ,,Op het fietspad is het voortdurend inhalen.’’ Belangrijk is daarom de mentaliteit van de fietser. ,,Je moet wat meer tolerantie tonen naar elkaar toe.’’ Maar het fietspad moet ook breed genoeg zijn. ,,Want je wilt als fietser ook lekker door kunnen karren.’’

Fietsstimulering door 033opdefiets

Wouter heeft zelf contact gezocht met communitymanager Jocelyn Kemker-de Kruif van 033opdefiets toen hij hoorde van plannen om in Amersfoort een fietscommunity op te zetten. Belangrijk daarbij is volgens Wouter de vraag hoe je mensen bereikt. ,, Als ik het woord fiets zie in de krant, dan lees ik het even, maar veel mensen slaan dat standaard over.’’ Wouter denkt dat je mensen rechtstreeks persoonlijk moet benaderen om een gedragsverandering in gang te zetten. ,,Ik denk dat het actiever moet. Dat je naar de mensen toe moet gaan en ze een eerste fietsrit laten maken. Niet lullen, maar fietsen.’’ En om meer mensen op de fiets te krijgen, moet je behalve ‘honing soms ook azijn’ gebruiken, denkt hij. ,,Zo’n azijnmaatregel is bijvoorbeeld het verhogen van de parkeertarieven.’’

Toekomst fietsen

De contacten tussen de Fietsersbond en de gemeente Amersfoort zijn uitstekend. Ook bij het fietsplan dat de gemeenteraad heeft vastgesteld, heeft de Fietsersbond belangrijke input geleverd. ,,Er is een prioriteitenlijst gemaakt wat er allemaal moet gebeuren de komende tien tot vijftien jaar.’’ De bestaande fietsinfrastructuur in Amersfoort zal verder worden verbeterd. ,,Dat is noodzakelijk omdat er steeds meer fietsers bij zullen komen,’’ voorspelt Wouter.

Hij denkt dat we in de toekomst ook naar bredere fietspaden gaan en dat al het verkeer in de stad steeds meer naar dezelfde snelheid gaat. ,,De enige mogelijkheid die de gemeente heeft om de groeiende verkeersstroom op te vangen, is te investeren in de fiets.’’ Aanpassingen aan de bestaande fietsinfrastructuur in de stad zijn makkelijker te realiseren, dan een strook asfalt erbij voor het autoverkeer. ,,Je zult de fietser meer ruimte moeten geven. Soms kan dat al door een schuin stoeprandje te gebruiken ter afgrenzing van het fietspad. De zogenaamde schrikafstand wordt zo kleiner waardoor de fietser meer aan de rechterkant zal fietsen. Zo krijg je mee ruimte. Zorg dat iedereen lekker op het fietspad kan rijden en dat je ruimte geeft om in te halen.’’

Verder denkt Wouter dat in de toekomst de snelheid in de stad voor auto en fietser gelijk zal worden getrokken naar 30 km/h. ,,Op de ringwegen kan je 50 kilometer houden, maar elders in de stad kan eenzelfde snelheid voor zowel auto’s als fietsers worden ingevoerd. En maak er meteen 30 kilometer van. Als de snelheid lager ligt, is de impact veel kleiner als er wat gebeurt.’’